DEN GROENEN BOOMGAARD

Den Groenen Boomgaard

In Zwijnaarde stond vroeger een historische parel genaamd 'De Groenen Boomgaard'. Deze oude herberg had door de jaren heen een prominente plek ingenomen in de culturele geschiedenis van het Gentse. De herberg, met zijn karakteristieke naam die verwijst naar de weelderige boomgaard die ooit de omgeving sierde, wordt vooral herinnerd omwille van zijn kunstminnende eigenaar. Zijn passie voor kunst en cultuur zorgde ervoor dat 'De Groenen Boomgaard' uitgroeide tot een bruisende plek waar artistieke geesten samenkwamen en furore maakten. Laten we afdalen in de geschiedenis van deze historische locatie en ontdekken welke verhalen en intriges er schuilen achter de muren van dit etablissement dat ooit het hart van de artistieke scene vormde in het Gentse. Van spraakmakende kunsttentoonstellingen tot levendige debatten en inspirerende ontmoetingen, 'De Groenen Boomgaard' heeft ongetwijfeld een blijvende impact gehad op de culturele ontwikkeling van de regio. In dit typoscript zullen we dieper ingaan op de betekenis van deze herberg en de rol die het speelde in het Gentse kunstlandschap. Laat ons samen afdwalen naar de gloriedagen van 'De Groenen Boomgaard' en de erfenis ervan in ere herstellen.

Lusthof “ Den Groenen Boomgaard “  in 1902 - Foto : Archief Porcaera
Lusthof “ Den Groenen Boomgaard “ in 1902 - Foto : Archief Porcaera

Cultuur was de Zwijnaardse bevolking niet vreemd.

Getuige daarvan is het etablissement 'De Groenen Boomgaard" die gelegen was in de Heerweg Noord.

Op de wijk 't Schaarken, kon men rond 1900, op het huisnummer 82, een zeer prestigieuze herberg aantreffen. De moeite om even bij stil te staan !

Het was reeds in de vroege 19de eeuw de meest befaamde herberg uit de streek : " Lusthof den Groenen Boomgaard ". 

Lusthof “ Den Groenen Boomgaard “  in 1898 - Foto :Archief
Lusthof “ Den Groenen Boomgaard “ in 1898 - Foto :Archief

Op de gevel stond geschreven : "Binnen zijn de voornaamste vorsten van Europa – A l'intérieur sont les principaux souverains d'Europe".

De eerste eigenaar en tevens uitbater, Jan Van der Meersch, had het interieur eigenhandig beschilderd. Men zag er kleurrijke stadsgezichten van Londen en Parijs en levensgrote portretten van de meeste toenmalige vorsten van Europa, waarvan hieronder een staaltje op de muren van de binnenkoer met de blijkbaar enthousiaste kunstenaar

Deze afspanning telde achtereenvolgens acht uitbaters! 

In Flandre Libérale van 25 juni 1898 lezen wij…

Wij kennen niet al onze artistieke rijkdom die in ons bezit is, zeker niet de talenten van meerdere van onze meest begaafde schilders die spijtig genoeg in de obscuriteit verborgen bleven. Het is zo dat er aan de poorten van Gent, op de steenweg naar Zwynaerde, een etablissement bestaat, "De Groenen Boomgaard", welke een echt klein museum is van decoratieve schilderkunst.

Twee jaar terug huwde juffrouw Octavie Boterman, eigenares van de Groene Boomgaard, met Jean Vander Meersch. Hij was een zonderlinge kunstschilder, die, na enkele jaren in Amerika doorgebracht te hebben, terug naar zijn beminde vaderland kwam wonen. Dadelijk begon hij zijn huis met decoratieve beschilderingen te decoreren met een onuitgegeven concept en in een prachtige uitvoering. Rondom op de muren van de gelagzaal schilderde hij taferelen waarvan hier de naamlijst volgt.

· Juff. Colette, Juff Colombine, Miss Athleta, Madame Sophie en de kleine Sapho geïnviteerd op het kasteel van graaf Sagasta-Luxembourg.

· Het paard van mevrouw de gravin wordt wild bij het blazen op de hoorn ( zeer dramatisch tafereel)

· Terugkeer van de paardenwedrennen van een Engels gezelschap. (De anatomie van de paarden zijn merkwaardig)

· Zicht van Londen, de Theems, de Tower Bridge, 275 trappen hoog. (schilderij met een zeer hoge getrouwheidsweergave. Men ziet er de reproductie van de ' Sea Belle' en 'Sea Gulle'.

· Lange jacht van baron Duton met zijn vrienden. (Lange jacht te voet)

· Fazantenjacht.

· Een roofvogel. ( Een vogel met een schrikbarende wilde uitdrukking)

· Vrijlopende koeien. ( die rust geven na de voorgaande schilderij)

· Hongaarse meisjes die terugkeren van het veld. ( Zeer interessant betreft de studie van hun klederdracht)

· Jagers die het bos binnenkomen. 5 prachtig landschap)

· Slimme jager.

· Een Zwitsers landschap met maagdelijke bossen. - Een waar meesterwerk

· Op de binnenplaats, onder een hangar, hangen er drie levensgrote portretten. Helemaal achteraan, is er een groot paneel die nog niet is afgewerkt : Een heer en een dame zitten gezellig op een terras waarvan de vloeren een onnavolgbaar motief hebben. Hun fietsen staan tegen een balustrade. Zij drinken een fles champagne. De don Juan streelt met zijn voet lieflijk de voet van een dienster die met zijn avances gediend schijnt te zijn. Het is een schilderij vol van humor.

Men moet dit zien.

In "Nederlads Tijdschrift voor Volkskunde" schrijft men in 1823 het volgende:

In 'Den Groenen Boomgaard' kwam de 'Beau Monde' van Gent en omstreken samen. Edelen, kunstenaars, handelaars en studenten waren er de beste klanten.

In het katholieke maandblad blad 'Hoogstudent' vinden we volgende reclame terug:

Bericht uit “De Hoogstudent” – 01-06-1914 – Archief Aalst
Bericht uit “De Hoogstudent” – 01-06-1914 – Archief Aalst

Het is werkelijk betreurenswaardig dat de charmante herberg 'Den Groenen Boomgaard' ter ziele is gegaan en niet in al haar oorspronkelijke pracht is kunnen hersteld worden. Het verlies van zo'n schilderachtig stukje erfgoed is een droevige herinnering aan het verglijden van de tijd en de teloorgang van nostalgie en schoonheid.

Het is altijd spijtig om historisch erfgoed te verliezen dat zo'n belangrijk onderdeel van onze geschiedenis en cultuur vormt.

De Keyser Eric